Często jest tak, że życie nas do czegoś inspiruje. Ta tez odnosi się również do świata nauki. Prace dyplomowe, ich tematy, struktura są wymyślane właśnie na bazie obserwacji rzeczywistości. Dotyczy to zwłaszcza nauk społecznych: socjologii, kulturoznawstwa, psychologii, politologii, ekonomii (choć niektóre jej dyscypliny odwołują się do modelowania matematycznego i nie mają nic wspólnego z człowiekiem), prawo, etnografia, religioznawstwo, stosunki międzynarodowe, historia, pedagogika, antropologia, geografia (część społeczno-ekonomiczna i polityczna), polityka społeczna.
Prace dyplomowe z ekonomii mają bogaty materiał badawczy. Żyjemy w czasach, gdy gospodarka stała się bardzo złożonym mechanizmem, którego skomplikowanie pogłębia jeszcze aspekt globalizacyjny, integracja ekonomiczna w ramach Unii Europejskiej.
To wszystko rodzi szereg problemów, które mogą poruszać prace dyplomowe. W pracach licencjackich studenci te zagadnienia sygnalizują, w skrócie omawiają, natomiast w pracach magisterskich - mogą się pokusić o próby wskazania pewnych rozwiązań.
Prace dyplomowe z ekonomii, socjologii, ale też psychologii mogą poruszać kwestię rynku pracy, bezrobocia. To bardzo złożone, wielowymiarowe zagadnienia i poszczególne nauki zajmują się innymi ich aspektami, tj. ekonomicznym (wpływ bezrobocia na PKB, kondycję gospodarki), socjologicznym (konsekwencje długotrwałego bezrobocia dla trwałości życia społecznego, bezrobocie a anomia) czy psychologicznym (zmiany w psychice człowieka spowodowane długotrwałym brakiem pracy).